Duurzame wijkvernieuwing Maastricht
In Nederland vindt een herinrichting van het sociale domein plaats. Het gaat om de decentralisatie
van taken die voorheen bij de landelijke of provinciale overheid lagen, deze verschuiven nu meer
richting de gemeenten. Het achterliggende doel daarvan is dat gemeenten zo dichter bij de burgers
staan, zodat deze veel gerichter dan de overheid de juiste combinatie van hulp kunnen aanbieden
(Giebels, 2016). Agenda Stad is een organisatie die gemeenten ondersteunt in de bevordering van
groei, leefbaarheid en innovatie in Nederlandse en Europese steden. City Deal is een onderdeel van
de landelijke organisatie Agenda Stad. De gemeente Maastricht wil via City Deal Maastricht zich meer
gaan inzetten voor maatschappelijke projecten in de stad (Agenda Stad, 2017). De vraagstelling van
ons onderzoek luidt: ‘’Wat zijn ervaringen van bewoners met betrekking tot leefbaarheid in de wijk
Mariaberg en Randwyck?’’.
In dit kwalitatieve onderzoek zijn ervaringen en behoeftes rondom het begrip leefbaarheid in twee
verschillende wijken in kaart gebracht. Er is gekozen voor de wijk Randwyck, omdat de Gemeente
Maastricht in samenwerking met Universiteit Maastricht dit gebied als onderdeel van de stad wilt. Ze
willen hierbij een betere verbinding tussen dit gebied en de stad en meer activiteiten organiseren.
Daarnaast de wijk Mariaberg om hier ervaringen in kaart te brengen rondom het vervolg van de
Blauwe loper. De Blauwe loper is een nieuwe fiets- en wandelverbinding tussen de buurten
Trichterveld, Mariaberg en Blauwdorp onderling en tussen de buurten en de binnenstad. De keuzes
voor deze twee wijken zijn gemaakt in samenwerking met de gemeente en Universiteit Maastricht. Er
is een kwalitatieve casestudy uitgevoerd, waarbij er interviews zijn afgenomen onder de burgers in
de wijken Mariaberg en Randwyck. Er is eerst een vooronderzoek uitgevoerd, waarbij de volgende
drie thema’s zijn geïnventariseerd: infrastructuur en mobiliteit, sociale infrastructuur en sociale
cohesie en sociaal maatschappelijke initiatieven. Dit vooronderzoek wordt in deze scriptie Quick Scan
genoemd. Deze Quick Scan is een instrument om twee aangereikte wijken waar vanuit de gemeenten
de meeste prioriteit ligt op het gebied van wijktransformatie te inventariseren.
Er zijn zes burgers geïnterviewd; drie uit Mariaberg en drie uit Randwyck. Voor het afnemen van de
interviews is er een topiclist en een interviewguide ontwikkeld. Deelnemers zijn geworven via een
sneeuwbalsteekproef met enkele inclusiecriteria. Deze waren: de burger moet woonachtig zijn in
Mariaberg of Randwyck, ouder dan achttien jaar zijn en de Nederlandse taal beheersen.
De meest opvallende resultaten van de afgenomen interviews in Mariaberg hebben te maken met
sociale cohesie en veiligheid. Zo is er bijvoorbeeld de behoefte aan een hart in de wijk waar burgers
elkaar kunnen ontmoeten en een ontmoetingsplek voor de ‘’hangjongeren’’ die nu voor een onveilig
gevoel zorgen. In Randwyck is vooral gebleken dat de volgende onderwerpen invloed hebben op de
ervaren leefbaarheid in de wijk; sociale cohesie en infrastructuur. Door het lage aantal voorzieningen
trekken veel jongeren snel de wijk uit en daalt het verenigingsleven. Daarnaast worden er door de
bewoners veel parkeerproblemen ervaren met name door het werkverkeer.
Tot slot zijn er aanbevelingen geschreven vanuit ergotherapeutisch perspectief die bij zouden
kunnen dragen aan het vergroten van de leefbaarheid in de wijk. De belangrijkste aanbevelingen
hebben betrekking op sociaal contact tussen bewoners en de inrichting van de fysieke omgeving.